Του Πρωτοσυγκέλλου της Ι.Μ. Φωκίδος, Γέροντος Νεκταρίου Μουλατσιώτη 6-10-2016
Αγαπητοί μου αδελφοί, υπενθυμίζουμε, στην αγάπη σας, ότι για να επιτευχθεί η κάθαρση και να φτάσουμε στο στάδιο του φωτισμού και της θεώσεως, είναι αναγκαίο να διέλθει η ψυχή μας από διάφορες φάσεις ανάρρωσης που τις ονομάζουμε σκαλοπάτια ανόδου της ψυχής μας. Το πρώτο σκαλοπάτι που έχουμε ήδη εξετάσει είναι η αυτογνωσία, το δεύτερο η μετάνοια, το τρίτο τα δάκρυα της μετανοίας, το τέταρτο η αδιάκριτη αγάπη και το πέμπτο που θα εξετάσουμε στο σημερινό άρθρο είναι η ταπείνωση.
Θα υπενθυμίσω, στην αγάπη σας, την παραβολή των δέκα παρθένων. Οι πέντε ήταν ανόητες, διότι άφησαν τα δοχεία τους χωρίς έλαιον. Οι άλλες πέντε ήταν φρόνιμες, διότι προνόησαν και τα δοχεία τους ήταν γεμάτα με έλαιον. Οι φρόνιμες παρθένες που γέμισαν τα δοχεία τους με έλαιον και σώθηκαν, αντιπροσωπεύουν τα πέντε σκαλοπάτια που είναι τα βασικά στάδια της καθάρσεως της ψυχής μας προκειμένου να βρει έλεος από τον Θεό.
Δεν θα πρέπει να ξεχνούμε τα λόγια του Κυρίου μας, που είπε ότι: «Χωρίς Εμένα, δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα». Και επειδή ο λόγος του Χριστού μας είναι αδιάψευστος, γι’ αυτό και ο Άγιος Εφραίμ, ο Σύρος, που τον γνωρίζει και ταυτόχρονα έχει την ανάλογη βιωματική εμπειρία, τονίζει στην ευχή του ότι οι αρετές δεν κατακτώνται από τους ανθρώπους, αλλά τις χαρίζει ο Θεός, όπου και σε όποιον Εκείνος θέλει. Λέει ο Άγιος στην προσευχή του: «Πνεῦμα δέ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονῆς καί ἀγάπης, χάρισέ μοι ὁ Θεός. Ναί, Κύριε, δώρισέ μοι τοῦ ὁρᾶν τά ἐμά πταίσματα καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου». Τις αρετές, λοιπόν, της σωφροσύνης, της ταπεινοφροσύνης, της υπομονής, της αγάπης, κτλ, δεν τις κατακτά με πνευματικούς αγώνες και ασκήσεις ο άνθρωπος, αλλά τις χαρίζει ο Θεός στους ανθρώπους. Γι’ αυτό και ο Άγιος παρακαλεί να τις χαρίσει και στον ίδιο. Και λέει: «δώρισέ μου, Κύριε, την αρετή της ακατακρισίας και δώσε το πνευματικό φως στην ψυχή μου, ώστε να μπορέσω να δω τα δικά μου πταίσματα και αμαρτήματα, διότι δυστυχώς με τα μάτια του σώματός μου βλέπω τα αμαρτήματα των άλλων και συνεχώς τους κατακρίνω».
Όπως εύκολα κατανοεί κάθε καλοπροαίρετος άνθρωπος, ό,τι καλό έχουμε ως ανθρώπινες προσωπικότητες είναι τελικά δώρο που μας χάρισε ο Θεός. Ό, τι άσχημο έχουμε, είναι δικό μας. Ας αναρωτηθούμε, τι καλό έχουμε και δεν είναι δώρο του Θεού; Ποια αρετή έχουμε που δεν μας την χάρισε ο Θεός; Η απάντηση είναι πως όλα τα σκαλοπάτια που πρέπει να ανέβει η ψυχή του ανθρώπου, για να καθαρθεί, είναι δώρα του Θεού. Αν δεν μας ανεβάσει ο ίδιος ο Θεός σε κάθε πνευματικό σκαλί, από μόνοι μας δεν πρόκειται να ανέβουμε ποτέ.
«Ἄνευ Ἐμοῦ, οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν». Αυτά τα λόγια του Χριστού πρέπει να ηχούν συνεχώς μέσα στην ψυχή μας. Όταν ο άνθρωπος τα κατανοήσει, τότε θα συνειδητοποιήσει την αδυναμία του και ότι τίποτα δεν μπορεί να κάνει από μόνος του χωρίς τη συνεργία και βοήθεια του Θεού.
Η κατανόηση της ανθρωπίνης αδυναμίας χτυπά και εξολοθρεύει το πολυκέφαλο θηρίο του εγωισμού που ζει μέσα στον άνθρωπο, και γεννά την αγία ταπείνωση. Ο άνθρωπος το μόνο που μπορεί να κάνει για τη σωτηρία του είναι ένα μόνο βήμα, και αυτό το βήμα είναι η επιθυμία και το θέλω του για να σωθεί. Τα υπόλοιπα 99 βήματα θα τα κάνει για αυτόν ο Θεός, χαρίζοντάς του όλα τα απαραίτητα δώρα – αρετές που του χρειάζονται και είναι αναγκαία για τη σωτηρία του.
(Συνέχεια στο επόμενο άρθρο…)
|