«Αισθάνομαι δικαιωμένος μετά από δικαστικούς αγώνες 18 χρόνων», μας δήλωσε συγκινημένος  ο Γιάννης Φωκάς για την απόφαση του ΕΔΑΔ στην προσφυγή κατά της Τουρκίας, με την οποία κατοχυρώνεται το κληρονομικό δικαίωμα του ίδιου και του αδελφού του Ευάγγελου στην ακίνητη περιουσία στην Κωνσταντινούπολη της αδελφής τους Πολυξένης Φωκά –Πιστικά, η οποία το 2000 απεβίωσε στο ίδρυμα Βαλουκλή.

 

Επικοινωνήσαμε τηλεφωνικώς με τον κ. Γιάννη Φωκά, ο οποίος ζει στα Γρεβενά. Στη συνομιλία μας εξέφρασε τη βαθιά του ικανοποίηση, γιατί η απόφαση του ΕΔΑΔ είναι ομόφωνη, αφού αυτή ψηφίστηκε και από την δικαστή της Τουρκίας, η οποία συμμετείχε στη σύνθεση του Δικαστηρίου.

Ο Γιάννης, ο Ευάγγελος και η Πολυξένη Φωκά γεννήθηκαν στο Πολυγέρι της Δράμας. Έμειναν  ορφανοί και το 1954 η Πολυξένη υιοθετήθηκε  από τον Απόστολο και την Ελισάβετ Πιστικά, επιφανή μέλη της ελληνικής ομογένειας στην Κωνσταντινούπολη. Οι θετοί γονείς άφησαν στην Πολυξένη την περιουσία τους, η οποία αποτελείται μεταξύ άλλων από τρία μεγάλα ακίνητα στο Πέραν (Ταξιμ), την άλλοτε φημισμένη ελληνική περιοχή της Πόλης. Το ένα από αυτά τα ακίνητα βρίσκεται σχεδόν απέναντι από τον ιστορικό και μεγαλοπρεπή ναό της Αγίας Τριάδας, ο οποίος δεσπόζει στην πλατεία Ταξίμ, την πιο γνωστή της Πόλης. Το 1987 εκδόθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο  της Κωνσταντινούπολης κληρονομητήριο υπέρ της Πολυξένης, αλλά αυτό ακυρώθηκε , επειδή ήταν Ελληνίδα υπήκοος, το 1997 μετά από αίτηση του Τουρκικού Υπουργείου Οικονομικών και όλη η περιουσία κινητή και ακίνητη περιήλθε στο τουρκικό κράτος.

 

Το 1991 η Πολυξένη  αρρώστησε  και εισήχθη στο ψυχιατρικό τμήμα του Ελληνικού Νοσοκομείου Βαλουκλή της Πόλης. Διαπιστώθηκε ότι   δεν ήταν σε θέση να διαχειριστεί τη μεγάλη περιουσία της.

Το Δικαστήριο όρισε ως επίτροπο- κηδεμόνα  της Πολυξένης αρχικά τον πρόεδρο του ιδρύματος Βαλουκλή Δημήτρη Καραγιάννη και στη συνέχεια ένα τούρκο δικηγόρο.

Ο Γιάννης Φωκάς μας είπε ότι ταξίδεψε αρκετές φορές στην Πόλη για να βοηθήσει την αδελφή του. « Οι δυσκολίες, που συνάντησα, ήταν πάρα πολλές», θυμάται.

Φαίνεται ότι ο Γ. Φωκάς έχει παράπονα από τον κ. Δ. Καραγιάννη για τον τρόπο, που ενήργησε ως Επίτροπος της άρρωστης αδελφής του. Μας εξέφρασε πικρία , γιατί εκτός των άλλων  έγινε αρχικά  προσπάθεια να αμφισβητηθεί ότι ήταν αδελφός της Πολυξένης.

"Κερδίσαμε την αξιοπρέπεια του διωγμένου ελληνισμού"

«Στο ΕΔΑΔ κερδίσαμε, εκτός από την προσφυγή των αδελφών Φωκά, και την αξιοπρέπεια μας ως Ελλάδα», σχολίασε  ο Έλληνας δικηγόρος   Δημήτρης Γκελντής. Ο κ. Γκελντής, ο οποίος είναι υποψήφιος του ΠΑΣΟΚ στην Πιερία, ευχαρίστησε θερμά τον πρόεδρο Κ. Παπούλια και τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Γ. Παπανδρέου.

  

Το διαχρονικό πρόβλημα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της Τουρκίας, μετά από το 1923 υπήρξε κατά πόσο θέλει να εξελιχθεί σε "κράτος νόμου" ανεξάρτητα του καθεστώτος που ίσχυε,  μας δήλωσε  ο κ. Νίκος Ουζούνογλου, καθηγητής στο ΕΜΠ και πρόεδρος της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινοπολιτών και επισημαίνει ότι η  απόφαση του ΕΔΑΔ για την υπόθεση Φωκά-Πιστίκα έχει σημασία με αυτή  την έννοια.

«Όταν ένα κράτος καταπατεί ακόμα και  τους δικούς του νόμους δεν είναι δυνατό να προσπαθεί να εισέλθει στην πολιτισμένη κοινωνία των εθνών. Το ερώτημα είναι κατά πόσο οι  σημερινές ηγεσίες στην Τουρκία  καταλαβαίνουν την αλήθεια αυτή», σημειώνει ο κ. Ουζούνογλου. Επίσης, τονίζει ότι η απόφαση αυτή  καταδεικνύει το μέγεθος της αδικίας που έχει υποστεί ο Ελληνισμός της Πόλης.

Ο κ. Ουζούνογλου εκτιμά ότι η απόφαση του ΕΔΑΔ «δίνει στην Τουρκία  την δυνατότητα να αναθεωρηθεί η άποψη ότι για το δήθεν καλό του κράτους μπορεί να διαπραχθεί οποιαδήποτε αδικοπραγία».

 

Η τουρκική θέση

Ενώπιον του ΕΔΑΔ η τουρκική κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι η απόφαση αυτή οφείλεται στην αρχή της αμοιβαιότητας και  ότι  η ελληνική κυβέρνηση δεν αναγνωρίζει δικαιώματα ιδιοκτησίας σε τουρκικής καταγωγής Έλληνες πολίτες.

Το ΕΔΑΔ  απέρριψε τους ισχυρισμούς της Τουρκίας, προσθέτοντας ότι με νόμο του 1988, που κατήργησε το διάταγμα του 1964, δεν υπάρχει νομικό εμπόδιο που να απαγορεύει σε Έλληνες πολίτες να αγοράζουν ακίνητη περιουσία στην Τουρκία.

Δήλωση Κτιστάκη

Ο λέκτορας της Νομικής Σχολής Ιωάννης Κτιστάκης, ειδικός στα θέματα των μειονοτήτων και των Ελληνικών περιουσιών στην Κωνσταντινούπολη μας επεσήμανε ότι «αποτελεί κοινή θέση της διεθνούς θεωρίας και νομολογίας ότι οι διεθνείς συνθήκες προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου δεν υπόκεινται στον όρο της αμοιβαιότητας».

Με σειρά αποφάσεών του το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έχει καταστήσει σαφές ότι η απόλαυση των δικαιωμάτων που προστατεύει η Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου δεν υπόκειται στον όρο της αμοιβαιότητας και δεν μπορούν να «εγκλωβιστούν» στο διμερές (ελληνοτουρκικό) πλαίσιο της Λωζάννης, πρόσθεσε ο κ. Κτιστάκης.

 

Η δικηγόρος του Πατριαρχείου κ.Χατεμί

Η εκ των δικηγόρων του Οικουμενικού Πατριαρχείου κυρία Κεσμπάν Χατεμί δήλωσε χθες στην τουρκική εφημερίδα «Χουριέτ» ότι το δικαίωμα κληρονομιάς δεν μπορεί να παραγραφεί. Αναφέροντας ότι η Τουρκία θα βρεθεί αντιμέτωπη με χιλιάδες παρόμοιες προσφυγές, είπε: «Η Τουρκία αρχικά λόγω των αποφάσεων αυτών θα γίνει ρεζίλι στο διεθνές πεδίο. Τώρα, λόγω έκνομων αποφάσεων, θα καταβάλουμε αποζημίωση. Θα ακολουθήσουν και άλλες χιλιάδες αγωγές. Κατά τον ίδιο τρόπο θα τελεσφορήσουν και τα γεγονότα της Κύπρου».

 

Χιλιάδες ακίνητα ελληνων δεσμευμένα από το τουρκικό Κράτος
  
Σε περίπου 11 χιλιάδες ανέρχονται, σύμφωνα με πληροφορίες , τα ακίνητα στην Κωνσταντινούπολη, τα οποία ανήκουν σε Έλληνες υπηκόους. Η αξία τους υπολογίζεται γύρω στα 16 δις εκ. ευρώ. Τα ακίνητα αυτά έχουν δεσμευτεί από το τουρκικό κράτος με προεδρικό διάταγμα του 1964. Ο Τούρκος ΥΠΕΞ Α. Νταβούτογλου δήλωσε λακωνικά : «Παρακολουθούμε εκ του σύνεγγυς τις προσφυγές αυτές. Θα προβούμε στις αναγκαίες νομικές επεμβάσεις», ενώ ο τουρκικός τύπος δίνει μεγάλη δημοσιότητα στην απόφαση του ΕΔΑΔ.