Του Πριμηκυρίου Δοσιθέου Ιουστινιάνη
Εἶναι ἀληθές ὅτι ὁ σύρων τάς γραμμάς ταύτας δέν κομίζει «γλαῦκα» εἰς Ἀθήνας, ἀλλ’ ὅτι αἱ Ἀθῆναι ἀπορρίπτουν τήν «γλαῦκα» ὡς μέρος τῆς πατροπαραδότου παραδόσεώς των, ἐρωτοτροποῦντες μετ’ ἀλλοτρίων σχημάτων, ἅτινα ἐξοβελίζουν καί ἀλλοτριώνουν τά διαλαμβανόμενα ἐν τοῖς λειτουργικοῖς δέλτοις.
Ἀφορμώμενος ἐκ δημοσιευμάτων, μετά φωτογραφικῶν στιγμιοτύπων, ἅτινα ἀνηρτήθησαν ἐν τῷ διαδικτύῳ, ἐκ τῆς Δεσποτικῆς Ἑορτῆς τῶν ἁγίων Θεοφανείων καί τήν ἐν αὐτῇ τέλεσιν τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ τῶν Ὑδάτων (ἀκολουθία συναρπαστική, ἀποκαλυπτική τῶν κοσμολογικῶν διαστάσεων τῆς σωτηρίας), ἐκ τοῦ ἑλλαδικοῦ χώρου, διεπίστωσα ὅτι ἀρκετοί, ἐκ τῶν τελούντων τόν τῆς ἑορτῆς Ἁγιασμόν, ὑπερβαίνουν τάς ὑποστατικάς διατάξεις τῆς Ἐκκλησίας, μετά πολλῶν προχειροτήτων, αὐτοσχεδιασμῶν, ἀκαταστασίας, ἐλλείψεως στοιχειώδους εὐπρεπείας τοῦ χώρου καί ἄλλων πολλῶν, ἅτινα παρακατιῶντες θ’ ἀναφέρωμεν, οὐχί πρός ἔλεγχον ἀλλά πρός ὑπενθύμισιν, προβληματισμόν καί ἐπανατροχιασμόν τῆ ἱερᾷ τῆς Ἐκκλησίας παραδόσει.
Α. Καινοφανής, κακίστη συνήθεια, ἥτις εἰσῆλθεν εἰς τήν Ἐκκλησίαν εἶναι ἡ τέλεσις τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ πρός δυσμάς, ἀπόρροια καί τοῦτο τοῦ ἐκκοσμικευμένου πνεύματος πού κατά τά τελευταία ἔτη, μέ μορφήν ἐπιδημίας δυστυχῶς, πνέει ἐντός τῶν κόλπων τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν, ἥτις ἔρχεται ἄκρως ἀντίθετος μέ τάς διατάξεις τῆς καθόλου Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τῆς ὁποίας ἡ ἀρχαιοτάτη παράδοσις ἐρειδομένη εἰς τήν Ἁγίαν Γραφήν -Παλαιάν καί Καινήν Διαθήκην-, εἰς τούς Ἁγίους Ἀποστόλους καί τούς Ἁγίους Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας θέλει καί ἐπιβάλλει νά προσευχώμεθα κατ’ ἀνατολάς.
Ὡς πρακτικῶς κατ’ ἀνατολάς οἰκοδομοῦμε τούς Ναούς μας, θάπτομεν τούς νεκρούς μας, προσευχώμεθα λειτουργικῶς, ἀλλά καί ἀτομικῶς γονυκλειῶμεν. Τοῦτο δέ ἔπραττε, μέχρι καί τῆς Β΄ Βατικανείου Συνόδου, ἅπας ὁ χριστιανικός κόσμος.
Ἀλλ’ ἄς ἐκθέσουμε ἐν συντομίᾳ τό διατί οὕτως ἡ Ἐκκλησία πράττει.
Ὁ Θεός δέν ὀνομάζεται μόνον ἀγάπη, ἐλπίς, δικαιοσύνη, εἰρήνη, ἀλλά καί φῶς, ἥλιος τῆς δικαιοσύνης καί «Ἀνατολή». Μᾶς τό ἀναφέρουν οἱ προφῆται Ἱερεμίας καί Ζαχαρίας. Εἰς τό βιβλίον τῆς Γεννέσεως ἀναγινώσκομεν πώς ὁ Θεός ἐποίησεν τόν Παράδεισον κατ’ Ἀνατολάς. Καί οὐχί τυχαίως. Καθ’ ὅτι Ἀνατολή, φῶς καί ἥλιος τυγχάνουν σύμβολα τοῦ Θεοῦ, τοῦ φωτός καί τῆς ζωῆς, ἐνῶ ἡ Δύσις τυγχάνει σύμβολο τοῦ Διαβόλου, τοῦ σκότους, τοῦ θανάτου. Εἰς Ἀνατολάς λοιπόν βρίσκεται ἡ πατρίς τοῦ ἀνθρώπου, ὁ Παράδεισος, («Καί ἐφύτευσεν ὁ Θεός τόν Παράδεισον ἐν Ἐδέμ κατά ἀνατολάς καί ἔθετο ἐκεῖ τόν ἄνθρωπον ὅν ἔπλασε» [Γεν., Β΄ 8]). Δι’ ὅ καί ὅταν ὁ Θεός ἐξέβαλεν τόν ἄνθρωπον ἐκ τοῦ Παραδείσου, ὅρισε νά βλέπῃ κατ’ Ἀνατολάς, ἵνα ἐπιζητῇ τήν πατρίδα ἐξ ἧς ἐξῆλθεν. Τοῦτο τονίζει ὁ τῆς Καισσαρείας φωστήρ Βασίλειος ὁ Μέγας, εἰς τόν λόγον του περί Ἁγίου Πνεύματος, «τούτου χάριν πάντες μέν ὁρῶμεν κατ’ ἀνατολάς ἐπί τῶν προσευχῶν ὀλίγοι δέ ἴσμεν, ὅτι τήν ἀρχαίαν ἐπιζητοῦμεν πατρίδα, τόν Παράδεισον, ὅν ἐφύτευσεν ὁ Θεός ἐν Ἐδέμ κατά ἀνατολάς»(P.G., T 138,σ.839-841). Ἀπό ἀνατολῶν ἐγένετο καί ἡ τοῦ Κυρίου Ἀνάληψις. Ὁ Χριστός ἀναλαμβανόμενος πρός τούς οὐρανούς ἐπορεύθη πρός ἀνατολάς, ὡς προεῖδεν ὁ προφητάναξ Δαυΐδ λέγων: «Τῷ ἐπιβεβηκότι ἐπί τοῦ οὐρανοῦ κατά ἀνατολάς». ( Ψαλμ. ΞΖ΄ 34). Ἀλλά καί ἐξ Ἀνατολῶν θά γίνει καί ἡ Β΄ παρουσία τοῦ Χριστοῦ ὡς τονίζει ἡ Ἁγία Γραφή: «Ὥσπερ γάρ ἡ ἀστραπή ἐξέρχεται ἀπό ἀνατολῶν καί φαίνεται ἕως δυσμάς, οὕτως ἔσται καί ἡ παρουσία τοῦ ὑιοῦ τοῦ ἀνθρώπου». (Ματθ., ΚΔ΄ 27). Καί προλέγει καί ὁ προφήτης Ζαχαρίας σχετικῶς: «Καί στήσονται οἱ πόδες αὐτοῦ ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνη ἐπί τό ὄρος τῶν ἐλαιῶν τό κατέναντι Ἱερουσαλήμ ἐξ ἀνατολῶν». (Ζαχ., ΙΔ΄ 4).
Ὁ δέ, μέγας δογματολόγος τῆς Ἐκκλησίας, ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός λέγει ὅτι δέν προσκυνοῦμεν κατ’ ἀνατολάς ἁπλῶς καί ὡς ἔτυχεν∙ ἀλλ’ ἐπειδή ἡ φύσις μας εἶναι σύνθετος, δηλαδή ὁρατή καί ἀόρατος, νοητή καί αἰσθητή, προσφέρομεν στόν Δημιουργό διπλή τήν προσκύνησιν: «Ἡ ψυχή εἶναι στραμμένη νοερῶς πρός τόν Θεόν καί ταυτοχρόνως τό σῶμα προσκυνεῖ πρός ἀνατολάς» (P.G., T94, σ.1133Β-1136Β).
Εἰς τήν ἀκολουθίαν τῆς κατηχήσεως, πρό τοῦ μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος, ὁ μέλλων βαπτισθῆναι, πρός δυσμάς στρεφόμενος ἀποτάσσεται τῷ σατανᾷ. Κατ’ ἀνατολάς δέ μεταστρεφόμενος, συντάσσεται τῷ Χριστῷ, καθ’ ὅ ἐλέχθη ἡ δύσις εἶναι σύμβολον τοῦ σκότους, τοῦ σατανᾶ, τῆς κολάσεως, τοῦ θανάτου, ἡ δέ ἀνατολή, τοῦ Χριστοῦ, τοῦ φωτός, τῆς ζωῆς, τοῦ παραδείσου. Ὁ δέ Κύριος, ἐν τῇ Β΄ Αὐτοῦ παρουσίᾳ, ἐξ ἀνατολῆς θέλει ἔλθῃ, δι’ ὅ καί οἱ νεκροί θαπτόμενοι πρός ἀνατολάς ἀναμένουν τήν Ἀνάστασιν.
Διά τούς λόγους τούτους καί πολλούς ἄλλους ἡ ὀρθόδοξος παράδοσις ἀπαιτεῖ, ὅπως κάθε εἴδους προσευχή, πού τελεῖται ἐντός ἤ ἐκτός Ναοῦ νά τελεῖται κατ’ ἀνατολάς.
Τυγχάνει ὅμως ἄκρως λυπηρόν, ὅτι, ἐνῶ ἅπασαι αἱ ὀρθόδοξαι χριστιανικαί Ἐκκλησίαι, συμπεριλαμβανομένων καί τῶν προχαλκηδονίων, τελοῦν τάς λειτουργικάς καί ἀτομικάς αὐτῶν προσευχάς καί λοιπάς ἱεροτελεστίας, κατά τά παραδεδομένα, μόνον ἡ Ἑλλαδική Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία παρουσιάζει τοιαύτην ἀντιπαραδοσιακήν κατάστασιν.
Εἰρήσθω ἐν παρόδῳ ὅτι καί οἱ οὐνίται ἤ ἑλληνόρυθμοι τελοῦν ἁπάσας τάς λειτουργικάς πράξεις καί ἱεροτελεστίας αὐτῶν πρός ἀνατολάς. Ἡ δέ καθ’ ἡμᾶς Ἑλληνική Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, καί τούτους ὑπερβαίνουσα, ἀνάγεται ἀπ’ εὐθείας εἰς τήν Β΄ Βατικάνειον σύνοδον, ἐφαρμόζουσα καί ἐναγκαλιζομένη τά τῶν Λατίνων.
Ἐπίσης, ἄκρως λυπηρόν τυγχάνει πῶς οἱ ἅγιοι Ἂρχιερεῖς, οἵτινες εἰς τήν ἀρχιερατικήν των ὁμολογίαν διακηρύσσουν, ἐνώπιον κλήρου καί λαοῦ κατά τήν ἡμέραν τῆς χειροτονίας των, ὅτι θά φυλάξουν ἅπαντα τά ὑπό τῶν ἁγίων Πατέρων θεσπισθέντα καί παραδοθέντα «μηδέν προσθέτοντες, μηδέν ἀφαιροῦντες», προβαίνουν εἰς τοιαύτην -καί ἐλαφρᾷ τῇ καρδίᾳ- καταπάτησιν τῶν ὅρκων των;
Ἄκρως ἔτι λυπηρότερον τυγχάνει πώς Ἀρχιερεῖς, οἵτινες ἀναδεικνύονται, ἐν γραφίδι, σφοδροί πολέμιοι τοῦ οἰκουμενισμοῦ καί τῆς Β΄ Βατικανείου συνόδου, καυτηριάζοντες ποικιλοτρόπως τάς συμπροσευχάς καί τούς ἐναγκαλισμούς μετά τῶν Λατίνων, ὁλισθαίνουν καί οὗτοι εἰς τά ὡς ἄνω διαλαμβανόμενα.
Ἡ ξαφνική αὕτη ἐμφάνισις, εἰς τήν ζωήν τῆς Ἐκκλησίας, τῆς τελέσεως δηλονότι τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν πρός δυσμάς, τυγχάνει ἀθεολόγητος καί ὡς ἐκ τούτου ἐκτός τῆς ἱερᾶς παραδόσεως, ἄρα καί ἐξοβελιστέα ἐκ τῆς πράξεως τῆς Ἐκκλησίας.
Ὅταν βεβαίως, ἐπιπολαίως καταπατῶμεν τάς ἱεράς καί ἀπό συστάσεως μακραίωνας παραδόσεις τῆς Ἐκκλησίας, διά νά ἱκανοποιήσωμεν τά ψυχολογικά, ὑπαρξιακά κ.λπ. μας προβλήματα καί νά καταξιωθῶμεν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅταν τό μόνο πού μᾶς ἀπασχολεῖ εἶναι ἡ αὐτοπροβολή καί ὅτι ἡμεῖς ἐπιτελοῦμεν «τό κάτι ἄλλο» διά νά δημιουργήσωμεν ἐντύπωσεις, τότε ἐπιδιώκομεν ὄντως ἀτομοκεντρικήν ἐπιβολήν «παρά τό σέβας τοῦ ἱεροῦ» καί τότε σίγουρα πρός τήν δύσιν πρέπει νά στραφῶμεν, διότι μόνον ὁ ἄρχοντας αὐτῆς δύναται νά ἱκανοποιήσῃ τοιαύτας ἀνάγκας. Ὁ Κύριος ἔχει ὁμιλήσει εἰς ἡμᾶς ξεκάθαρα: «Εἰ ὁ κόσμος ὑμᾶς μισεῖ, γινώσκεται ὅτι ἐμέ πρῶτον μεμίσηκε. Εἰ ἐκ τοῦ κόσμου ἦτε, ὁ κόσμος ἄν τό ἴδιον ἐφίλει» (Ἰωάν. ΙΕ, 18). Ὁ Μ.Βασίλειος αἰσθάνεται τήν συνέχειαν τῆς Ἐκκλησίας καί τήν ἀνάγκην νά ὑπακούσῃ καί νά σεβαστῇ ὅσα παρέλαβε, εἰς ἀντίθεσιν μέ ἡμᾶς τούς σημερινούς, μᾶλλον πολύ μικρότερους τοῦ Βασιλείου, πού τά πάντα περιεργαζόμεθα, τά πάντα ἀμφισβητοῦμε, οὐδέν μᾶς ἀναπαύει καί οὐδέν υἱοθετοῦμε. Ὁ δέ ἱερός Χρυσόστομος κραυγάζει: «Δέχομαι τά εἰρημένα, οὐ πολυπραγμονῶ τά σεσιγημένα, κατανοῶ τά ἀποκαλυφθέντα, οὐ περιεργάζομαι τά συγκεκαλυμμένα, διά τοῦτο γάρ συγκεκάλυπται» (P.G. 56 σελ.136)
Β. Ἡ τυπική διάταξις τῆς Ἐκκλησίας προβλέπει, καθαγιασμό τοῦ ὕδατος, διά τοῦ ἐμβαπτισμοῦ τῆς δεξιᾶς χειρός τοῦ ἱερέως ἐντός αὐτοῦ καί μάλιστα εἰς τήν ἀκολουθίαν τοῦ Μ.Ἁγιασμοῦ δύο φοράς, ἐκ τριῶν καθ’ ἑκάστην. Μετ’ ἐκπλήξεως πολλῆς ὅμως παρετηρήσαμεν, ὅτι ἔνιοι ἐξ ἡμῶν καθαγιάζουν τό ὕδωρ ξενοτρόπως, ἄνευ ἐμβαπτισμοῦ τῆς χειρός των ἐντός αὐτοῦ, ἀλλ’ ἐξ ἀποστάσεως καί μᾶλλον μετά μεγίστης ραθυμίας!!!
Γ. Ὁμοίως ἡ τυπική διάταξις, σαφῶς ἀποφαίνεται περί τοῦ ἐμβαπτισμοῦ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἐντός τοῦ ὕδατος κατά τήν ψαλμωδίαν τοῦ ἀπολυτικίου, ὅτι ὁ ἱερεύς «βαπτίζει τόν Τίμιον Σταυρόν, ὄρθιον αὐτόν κατάγων ἐν τῷ ὕδατι καί ἀνάγων» (Μ. Εὐχολόγιον). Τά γινόμενα ἐν τῇ πράξει ὅμως προκαλοῦν πέραν τῆς θλίψεως καί θυμηδίαν οὐκ ὀλίγην. Εἴδομεν πολιούς ἀρχιερεῖς καί ἱερεῖς νά ἐμβαπτίζουν τόν Τίμιον Σταυρόν ἀντίστροφα καί μάλιστα κρατοῦντες Αὐτόν διά τῆς μιᾶς χειρός ὁμοῦ μέ τούς κλάδους τῶν φυτῶν, διά τόν ραντισμόν, καί τούτους περιτυλιγμένους διά χάρτου ἀλλουμινίου. (Ἀληθῶς, εἰς ποίαν τυπικήν διάταξιν προβλέπεται ὁ ἐμβαπτισμός τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ὁμοῦ μέ τούς κλάδους τῶν φυτῶν;) Οἱ κλάδοι ἕναν σκοπόν ἔχουν, τόν ραντισμόν τοῦ λαοῦ. Διά τήν, ἐκτός τυπικοῦ, συνήθειαν ταύτην, τό μόνον πού κατορθοῦται εἶναι ἡ ἐνίσχυσις τῆς ἀμφιβολίας καί τῆς ἀπιστίας τῶν ὀλιγοπίστων ἤ καί ἀπίστων, ὅτι ὁ ἁγιασμός παραμένει ἀναλλοίωτος εἰς τόν χρόνον, χάριν εἰς τάς ἀντισηπτικάς ἰδιότητας τοῦ βασιλικοῦ, τοῦ δενδρολιβάνου ἤ ἄλλων φυτῶν (ἄν ὑπάρχουν τοιαῦται…), ἅτινα χρησιμοποιεῖ ὁ λειτουργός διά τόν ραντισμόν τοῦ λαοῦ, γεγονός τό ὁποῖον, οἱ ἀσχολούμενοι σοβαρῶς ἐξ ἡμῶν μέ τόν λαόν πολλάκις καί πλειστάκις τό ἔχουν ἀκούσει ὡς ἐπιχείρημα στηρίξεως τῶν ἀστηρίκτων. Εἴδομεν κολυμβήθρας λιλιπουτίους, καθ’ ἅς μόνον ἡ βάσις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ δύναται νά βυθισθῇ. Εἴδομεν παραπλεύρως αὐτῶν φιάλας πεπληρωμένας ὕδατος, ἐσφραγισμένας, αἵτινες διανεμήθησαν ἐν συνεχείᾳ εἰς τούς ἐπισήμους, ὡς ἁγιασμός (sic)! Δύναται ποτέ τό περιεχόμενο τῶν φιαλῶν αὐτῶν νά εἶναι ἁγιασμός;;;!!! Ἐνταῦθα ἔχει ἰσχύν τό τοῦ σοφοῦ Ξενοφάνη τοῦ Κολοφώνιου: «…κλέπτειν μοιχεύειν τε καὶ ἀλλήλους ἀπατεύειν». Τοσοῦτον δύσκολον τυγχάνει ἡ ἀπόκτησις καταλλήλου κολυμβήθρας διά τόν σκοπόν αὐτόν;
Δ. Ἐν συνεχείᾳ μορφήν ἐπιδημίας ἔχει λάβει καί ἡ πλήρως ἐκκοσμικευμένη καί ἀποϊεροποιημένη κατάδυσις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ εἰκῇ καί ὡς ἔτυχεν, εἰς κολυμβητήρια, πισίνας, ὑποτυπώδη καί κακόγουστα συντριβάνια, χάριν ἐντυπωσιασμοῦ καί θεάματος, ἐν μέσῳ χριστιανῶν(;), οἵτινες δέν ἠσθάνθησαν τήν ἀνάγκην νά ἐκκλησιαστοῦν τήν Δεσποτικήν αὐτήν ἡμέραν, νά μεταλάβουν ἁγιασμοῦ, νά προσκυνήσουν τόν Τίμιο Σταυρό, νά φωτιστοῦν. Τοὐναντίον, αἰσθάνονται ἀδήριτον τήν ἀνάγκην νά συμμετάσχουν εἰς τήν φολκλορικήν αὐτήν τελετήν, καπνίζοντες, χαριεντιζόμενοι, χειροκροτοῦντες καί ἀσεβοῦντες. Καί ταῦτα πάντα νά εὑρίσκουν ὑποστηρικτήν ἐμμέσως ἤ ἀμέσως τούς ἔχοντας διακονίαν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ. Ὄντως, ἡ ἐξ ἀποκαλύψεως πίστις, ΘΡΗΣΚΕΙΑ…!
Εἴδομεν αὐτοσχεδιασμούς, αὐθορμητισμούς, ἀπροσεξίας, προχειρότητας, λαϊκισμούς, ἅτινα ἐγγίζουν τήν ἀσέβειαν.
Ε. Μέγιστον προβληματισμόν φέρει καί ὁ τρόπος ρίψεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ εἰς τά ὕδατα θαλασσῶν, ποταμῶν, λιμνῶν κ.λπ. Τόν προβληματισμόν τοῦτον ἐξέφρασεν εἰς ἡμᾶς ὅμιλος κληρικῶν καί λαϊκῶν, ὁμοδόξων, ἐξ ἄλλης τοπικῆς Ἐκκλησίας εἰς σχετικήν συζήτησιν. Καί ὄντως εἶναι γεγονός ὅτι καί σέ αὐτήν τήν πράξιν κυριαρχεῖ ἡ προχειρότης καί ὁ αὐτοσχεδιασμός. Δύναται ὁ Τίμιος Σταυρός νά ρίπτεται ἐκ τοῦ λειτουργοῦ εἰς τά ὕδατα δίκην δίσκου, σφαίρας ἤ λίθου, καταβάλλων δύναμιν διά τήν ὅσον τό δυνατόν μακρύτερον ἐκ τῆς ξηράς κατάδυσίν Του; Εἴδομεν εἰς τό διαδίκτυον (youtube) κατάδυσιν τοῦ Τιμίου Σταυροῦ εἰς θαλάσσας, λίμνας καί ποταμούς καί ὄντως ἐντυπωσιάζεται τίς ἀρνητικότατα ἐκ τοῦ τρόπου, τῆς ἐφευρετικότητος καί προχειρότητος τῆς καταδύσεως.
ΣΤ. Ἀπαράδεκτος θεολογικῶς σύν τοῖς ἄλλοις ἐμφανίζεται καί ἡ λειτουργική ἀμφίεσις τῶν κληρικῶν κατά τήν ἡμέραν αὐτήν, ἥτις ἐπ’ ἐσχάτων ἐμφανίζει μορφήν ἐπιδημίας, σχετικῶς μέ τό χρῶμα τῆς ἱερᾶς ἀμφιέσεως, ἥτις οὐκ ἀφῆκε ἀνέπαφους καί αὐτούς τούς ζηλωτάς τῶν πατρώων παραδόσεων. Τυγχάνει ἀληθές ὅτι ἡ ἑλληνική ὀρθόδοξος Ἐκκλησία δέν ἔχει κωδικοποιήσει τά χρώματα τῶν ἱερῶν ἀμφίων, ἀναλόγως τῶν ἑορτῶν, ὡς τοῦτο συμβαίνει εἰς τήν ρωσσικήν καί ἄλλας τοπικάς Ἐκκλησίας. Ὅμως, ὅταν ἀναγινώσκομεν εἰς νέας τυπικάς διατάξεις, ὅτι «ἐάν εὑρισκόμεθα εἰς θάλλασαν φορῶμεν ἄμφια μπλέ ἤ ἄν εὑρισκόμεθα εἰς ποταμούς καί ὀρεινούς τόπους φορῶμεν ἄμφια πράσινα καί ἐν συνεχείᾳ βλέπομεν, ὡς ἐν τοῖς πρόσθεν ἀναφέρομεν, ἐπιδημικῶς τήν γενίκευσιν τοῦ χρώματος μπλέ, τότε ὁ ἔχων κοινόν νοῦν ἀνατρέχει εἰς παγανιστικάς ἑορτάς τοῦ Ποσειδῶνος, τῆς Θαλάσσης, τοῦ Ἀπόλλωνος, τῆς Ἀρτέμιδος, τῶν δασῶν κ.λπ. καί οὐχί εἰς τήν μεγάλην τῶν Θεοφανείων ἑορτήν, ὅπου τό φῶς (ἐξ οὗ καί Φῶτα) καί ἡ θεολογία τῆς ἡμέρας, «διά τῶν ὁρωμένων», (ἀκολουθία Μ.Ἁγιασμοῦ), ἐκφράζεται διά τοῦ λευκοῦ χρώματος, διό καί κατά τό βαπτισμόν τῶν κατηχουμένων, νηπίων καί ἐν ἡλικίᾳ, τά λευκά ἐνδύματά, ἅτινα ἐνδύονται αὖθις ἀναδυόμενοι ἐκ τῆς κολυμβήθραν, ὀνομάζονται ἐνφώτια. Διότι διά ποίου ἄλλου χρώματος, πλήν τοῦ λευκοῦ δύναται νά ἐκφραστῇ τό φῶς. Διό καί ἡ χρῆσις τοῦ λευκοῦ εἰς τήν Ἁγίαν Γραφήν συμβολίζει τήν ἁγνότηταν, τήν καθαρότηταν, τήν λαμπρότηταν, τήν χαράν, τήν νίκην. («Πλυνεῖς με καί ὑπέρ χιόνα λευκανθήσομαι». [Ψαλμ.Ν΄,7], «Καί τά ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένοντο στίλβοντα, λευκά λίαν ὡς χιών, οἵα γναφεύς ἐπί τῆς γῆς οὐ δύναται οὕτω λευκάναι» (Μαρκ.9,3), «…καί ἐδόθη αὐτοῦ ἑκάστῳ στολή λευκή» [Ἀποκ.6,11]).
Σημαντικότατη μαρτυρία τῶν πρωτοχριστιανικῶν χρόνων σχετικά μέ τή βαπτισματική ἀμφίεσι, ὡς τοῦτο ἀναγινώσκομεν ἐν τῷ βίῳ τοῦ ἁγίου Γελασίνου-Γελασίου, (Πασχάλιον Χρονικόν, Corpus scriptorium historiae byzantiae) ὅστις ἐμαρτύρησε ἐν ἔτει 259 μ.Χ. καί ἦτο μίμος, τυγχάνει ὅτι θέλοντας νά διακωμωδήσῃ τό Ἅγιον Βάπτισμα, εἰδωλολάτρης ὤν καί βαπτιζόμενος ὑπό ἄλλους μίμους, ὑποκρινομένους τούς ἐπισκόπους καί ἱερεῖς, ἐνεδύθησαν ἅπαντες ἱμάτια λευκά. Τό αὐτό, ἐν ἔτει 275 μ.Χ., ἐποίησε καί ὁ ἅγιος Πορφύριος ὁ ἀπό μίμων στήν Καισάρεια. Ὁ ἅγιος Ἀμβρόσιος εἰς τήν μυσταγωγικήν κατήχησιν τῶν νεοφώτιστων μαρτυρεῖ. «Πῆρε λοιπόν τά λευκά ἐνδύματα τῆς ἀκακίας κατά τόν προφητικόν λόγον ραντιεῖς με ὑσσώπῳ καί καθαρισθήσομαι, πλυνεῖς με καί ὑπέρ χιόνα λευκανθησομαι».
Εἰς τό τυπικόν τῆς Μονῆς Εὐεργέτιδος (12ος αἰών), ἀναγινώσκομεν τά ἑξῆς: Ἐπιστάσης τῆς ὥρας τοῦ Μ.Ἁγιασμοῦ «ἐξέρχεται ὁ Καθηγούμενος, καί ὁ ἱερεύς σύν τοῖς διακόνοις καί πᾶσι τοῖς μοναχοῖς περιβεβλημένοις στολάς λευκάς, οἱ κληρικοί μετά τῶν τιμίων ξύλων καί ἀνέρχονται εἰς τήν κολυμβήθραν».
Ἔχοντας βάσιν ταύτας καί πολλάς ἄλλας μαρτυρίας τῆς Ἁγίας Γραφῆς, τῶν ἁγίων Πατέρων, τῶν βίων τῶν Ἁγίων, τήν ἀπ’ αἰώνων πράξιν τῶν ἱερῶν μονῶν, νομίζομεν ὅτι εἷς προβληματισμός, εἰς τά ὑπό τῶν τυπικῶν διαλαμβανόμενα ἀφ’ ἑνός, καί ἀφ’ ἑτέρου ζῆλος καί σπουδή δι’ εὐπρέπειαν, ἐπιμέλειαν, εὐσέβειαν, σοβαρότητα κ.λπ. πολύ θά συνέβαλε νομίζομεν εἰς τήν διαμόρφωσιν ἤθους καί ἐκκλησιαστικῆς συνειδήσεως, εἰς ποιμαίνας καί ποιμαινομένους. Ἄν καί ἐν τῶ ἐκκλησιαστικῷ χώρῳ -ἐπειδή ὁ προβληματισμός προϋποθέτει ἀναγνώρισι λάθους καί ἐν ταὐτῷ ταπείνωσι- τυγχάνει τοῦτο ἀπίθανον.
|
MEDIA
DIGITAL MEDIA STUDIO